Ο Παράδεισος, Mieko Kawakami

 

Σε μία συνέντευξη κάποτε, ρώτησαν τη συγγραφέα Mieko Kawakami πώς ήταν τα παιδικά της χρόνια κι εκείνη αφοπλιστικά απάντησε «Κόλαση». Αυτή την κόλαση φαίνεται πως προσπάθησε να περιγράψει στο μυθιστόρημά της με τον -τραγικά ειρωνικό- τίτλο «Ο Παράδεισος», όχι μόνο τη δική της κόλαση αλλά και όλων των παιδιών που πέφτουν καθημερινά θύματα σχολικού εκφοβισμού και σωματικής βίας.

Το βιβλίο μας ταξιδεύει πίσω στο 1990 κι αφηγείται την ιστορία δύο παιδιών, συμμαθητών στο ίδιο σχολείο, που όμως δεν ανταλλάσσουν καμία κουβέντα όσο βρίσκονται εκεί, παρά μόνο γράμματα, επιμελώς κρυμμένα στο κάτω μέρος του θρανίου τους. Είναι η Κοτζίμα κι εκείνος είναι ο «Μάτια». Αυτό είναι το παρατσούκλι που του έχουν κολλήσει-λόγω της αμβλυωπίας του- τα παιδιά που ασκούν πάνω του καθημερινή λεκτική και σωματική βία. Κι αυτή η βία, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, είναι αυτή που θα δέσει τα δυο παιδιά, αυτή που θα δημιουργήσει μεταξύ τους το μόνο ίσως όμορφο πράγμα στη ζωή τους, δηλαδή μια πραγματική φιλία.

Κι αν πιστέψατε πως πρόκειται για μια γλυκανάλατη εφηβική ιστορία, η Kawakami θα σας διαψεύσει με τις ωμές, αβάσταχτα ρεαλιστικές πράξεις βίας εις βάρος των δύο παιδιών, στιγμές που με έκαναν να κλείσω το βιβλίο για να πάρω μια ανάσα και συνεχίζοντάς το, να αντιληφθώ πως πρόκειται ουσιαστικά για μια απόπειρα εξερεύνησης του κόσμου των εφήβων αλλά και των αιτιών που κρύβονται πίσω από τον σχολικό εκφοβισμό και τη βία.

Τη βία που η Κοτζίμα  μοιάζει να εκλογικεύει για να την κάνει υποφερτή, αποδίδοντας την έτσι σε μια ανώτερη δύναμη,  μετονομάζοντάς την σε «δοκιμασία», αμφισβητώντας έτσι το Θεό και τους σκοπούς του, αν υπάρχουν.

Ωστόσο για το αγόρι δεν είναι το ίδιο. Αν η ευτυχία ισοδυναμεί με κυνήγι θησαυρού, ο χάρτης που του αναλογεί, διαφέρει αισθητά από εκείνον της Κοτζίμα.

Γιατί ο Παράδεισος είναι για τον καθένα μας κάτι διαφορετικό.

Ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα-υπενθύμιση πως η απουσία δράσης μπροστά στην οποιαδήποτε μορφή βίας, είναι συνενοχή.