Τριαντάφυλλα Επί Πιστώσει, Elsa Triolet

 

«Λάτρευε τη μοντέρνα τέχνη σαν ειδωλολάτρισσα, και τώρα είχε και την πίστωση, το μαγικό δαχτυλίδι των παραμυθιών που το τρίβουμε κάθε φορά που θέλουμε να εμφανιστεί ο δαίμονας που θα μας κάνει όλα τα χατίρια».

Γραμμένο το μακρινό 1959, με τη στόφα κλασικού μυθιστορήματος αλλά και τόσο σύγχρονο παράλληλα - λόγω διαχρονικότητας του θέματος με το οποίο καταπιάνεται- το «Τριαντάφυλλα επί πιστώσει» είναι ένα μυθιστόρημα  που χρησιμοποιεί σαν αφηγηματικό του όχημα μια πολύπλοκη ερωτική σχέση δυο νέων ανθρώπων που τους προσπέρασε  η ίδια η εποχή μέσα στην οποία έζησαν.

Βρισκόμαστε στα προάστια του Παρισιού, λίγο πριν τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Κεντρική ηρωίδα του βιβλίου είναι η Μαρτίν Πενιέ, που στα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου τη συναντάμε ανήλικη, στην παράγκα όπου συζεί με τη μητέρα της ,Μαρί Πενιέ, και τα πέντε αδέρφια της, όλα αγνώστου πατρός. Η βρωμιά, η φτώχια κι οι αμέτρητοι «επισκέπτες» της μητέρας της, αναγκάζουν την έφηβη Μαρτίν να καταφύγει στο δάσος, προτιμώντας να αναπνέει την μυρωδιά της πευκοβελόνας απ’τη δυσωδία του πατρικού της. Αργότερα, η μικρή θα βρει καταφύγιο στο σπίτι της καλύτερής της φίλης, της Σεσίλ, η οποία μαζί με τη μητέρα της, θα γίνουν η καινούρια οικογένεια του μικρού, τόσο χαρισματικού κοριτσιού που έψαχνε ένα τρόπο να συρθεί έξω από το βούρκο που την περιέβαλε.

Η γραμμική αφήγηση της Triolet μας μεταφέρει στο Παρίσι της Απελευθέρωσης, όπου η ενήλικη πλέον Μαρτίν θα μεταμορφωθεί σε μια νέα, χειραφετημένη γυναίκα, τρελά ερωτευμένη με τον Ντανιέλ Ντονέλ, καλλιεργητή τριαντάφυλλων, τον παιδικό της έρωτα που τώρα παίρνει σάρκα και οστά. Παράλληλα με την ερωτική ιστορία των δύο νέων, οι αναγνώστες γίνονται μάρτυρες των αλλαγών που συντελούνται τόσο σε κοινωνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Ο υπέρμετρος τουρισμός, η αλλοτρίωση του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και ο καπιταλισμός που παίρνει τα ηνία στην μεταπολεμική Ευρώπη, ενσωματώνονται στην πλοκή της ιστορίας που τόσο γλαφυρά αφηγείται η Triolet, με αποτέλεσμα να φέρουν προβλήματα κι έπειτα τη ρήξη ανάμεσα στο ζευγάρι.

Ο Ντανιέλ αγαπά τρελά την Μαρτίν και ονειρεύεται να καλλιεργήσει ένα τριαντάφυλλο με παλιό αυθεντικό άρωμα και μοντέρνα εμφάνιση. Η Μαρτίν λατρεύει τον Ντανιέλ, αλλά δεν μπορεί να κατανοήσει τον τρόπο σκέψης του, ούτε ασπάζεται τον λιτό τρόπο ζωής του. Εκείνη που έζησε μέσα στις στερήσεις, τώρα μπορεί να οικοδομήσει γύρω της μια ζωή όπως την ονειρεύτηκε, γεμάτη αγαθά που αγοράζει με πίστωση, μικρά ή μεγάλα πράγματα που αναπληρώνουν το κενό που αφήνει πίσω της ο Ντανιέλ. Η σωματική έλξη δεν αρκεί πια, το πνευματικό χάσμα μεταξύ τους μοιάζει αγεφύρωτο, ο θυμός κι η απογοήτευση συσσωρεύονται. Το ίδιο κι οι απλήρωτες δόσεις της Μαρτίν.

Το «Τριαντάφυλλα επί πιστώσει» είναι ουσιαστικά η τραγική ιστορία δυο νέων ανθρώπων, εκ διαμέτρου αντίθετων, καθώς το καινοτόμο λουλούδι που οραματιζόταν να δημιουργήσει ο Ντανιέλ, συμβόλιζε κάτι αδύνατο, την συνύπαρξη του ιδεαλισμού με τον υλισμό, (δηλαδή τη δική του με την Μαρτίν), σε μια εποχή που οι σχέσεις, όπως και τα λουλούδια, είχαν ημερομηνία λήξης.